بررسی و تحلیل ویژگی های اختلال شخصیت مرزی
در اختلال شخصیت مرزی فرد همواره بر روی لبه یک مرز یا خط در حال حرکت بوده و هر آن امکان دارد از یک سمت مرز سقوط نماید. به علت برخورداری افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی از رفتارها و عواطف ناپایدار، این دسته از افراد در زمره افراد روان پریش جای می گیرند. ناگفته نماند که این نوع اختلال در مقایسه با مردان، زنان را بیشتر دچار می کند.
افراد دارای اختلال شخصیت مرزی، در یک لحظه شاد و خوشحال بوده و در لحظه دیگر افسرده و منزوی می شوند. همچنین این افراد در لحظه ای فاقد هر گونه احساسی هستند و در لحظه بعدی در قامت یک فرد نزاع طلب نمود پیدا می کنند. بر همین اساس، چرخش سریع احساسات در افراد مبتلا به مشکل شخصیت مرزی، در رفتار آنها به نحو مشهود و ملموس به چشم می خورد. در این زمینه باید خاطر نشان کرد که افراد دارای این اختلال، در بیشتر زمان ها با حس پوچی و بی حوصلگی دست به گریبان می باشند. از سوی دیگر، افراد دارای اختلال شخصیت مرزی، حمله های از نوع روان پریشی دارای زمان کوتاه را نیز تجربه می کنند. این افراد علاوه بر هراس از تنهایی، از شخصیتی غیر قابل پیش بینی برخوردار می باشند. به همین جهت و به منظور رها شدن از تنهایی به برقراری تعامل و ارتباط با افراد غریبه مبادرت می نمایند.
ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که عدم ثبات و بی ثباتی در تعاملات بین فردی، از عناصر اصلی و اساسی اختلال شخصیت مرزی تلقی می شود. بر این اساس، فرد دارای اختلال شخصیت مرزی در تعاملات دوستانه، در روابط عاشقانه و زناشویی و در روابط و تعاملات شخصی خود با معضلات بسیاری دست و پنجه نرم می کند.
علائم و نشانه های برجسته اختلال شخصیت مرزی
روابط ناپایدار و خلق بی ثبات، از نشانه های مهم و حائز اهمیت اختلال شخصیت مرزی به شمار می رود. ناگفته نماند که این اختلال از اواخر دوران نوجوانی آغاز می گردد و امکان پیشگیری از این اختلال نیز وجود دارد. از دیگر ویژگی های برجسته اختلال شخصیت مرزی می توان به ترس از طرد شدن، اشاره نمود. بر این اساس، این دسته از افراد همواره با یک ترس بزرگ کلنجار می روند. ترس از رها شدن همواره در وجود افراد مبتلا به این اختلال دیده می شود.
در برخی موارد این افراد برای غلبه کردن بر این ترس، همنشینی با اشیای بی جان، گل ها، گیاهان و حیوانات را مورد توجه قرار می دهند. روابط بین فردی پر تنش، از دیگر نشانه های حائز اهمیت اختلال شخصیت مرزی محسوب می گردد. بدون تردید، سخت ترین بخش از زندگی برای این دسته از افراد، روابط بین فردی تلقی می شود. به طور معمول، شخصیت های مرزی، دیدگاه و نوع نگاهشان به زندگی صفر یا صد می باشد. بر این اساس، در روابط خود یک روز بهترین دوستشان، مادر یا هر دوست دیگری شده و برای او سنگ تمام می گذارند. در روز بعدی، دیدگاه شخصیت مرزی تغییر کرده و بهترین دوست آنها به یک فرد بی ارزش، پست و بد تبدیل می گردد.
بی ثبات بودن تصویر فرد از خودش، یکی دیگر از علائم اختلال شخصیت مرزی محسوب می شود. از دیگر علایم این اختلال می توان به رفتارهای تنش زا و خطرناک اشاره نمود. شخصیت های مرزی، به دلیل بی حوصلگی، به انجام کارهای هیجانی، علاقه زیادی نشان می دهند. به همین دلیل، بروز رفتارهای خطرناک و بدون فکر از افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی مشهود می باشد. قمار، روابط جنسی پر خطر و اعتیاد به مواد مخدر، بخشی از این رفتارهای پر خطر به شمار می آید.
سایر ویژگی های حائز اهمیت اختلال شخصیت مرزی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، امکان دارد برای چندین مرتبه به انجام خودکشی و خودزنی اقدام نمایند. از آنجایی که ترک شدن، رها شدن و تنها ماندن برای شخصیت های مرزی بسیار تلخ و دردناک می باشد، برای جلوگیری از این مسائل، به ویژه از سوی اطرافیان، از خودکشی به عنوان یک حربه استفاده می کنند. شایان ذکر است که از پارامترهای مهم مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی، بی ثباتی هیجانی بوده که در وجود آنها سبب ایجاد نوعی تعارض همیشگی می شود. این ویژگی با عنوان «الاکلنگ هیجانی» تعبیر می گردد. این حالت صفر و صدی یا الاکلنگی، در عادات رفتاری و تفسیرهای این افراد همواره به چشم می خورد. لازم به ذکر است که شخصیت مرزی، عادتی به هیجانات مختلف نداشته و در صورت تجربه یک حس یا هیجان نظیر احساس غم، در برخورد با این احساس دچار مشکل می شود. عصبانیت های غیر عادی، از دیگر ویژگی های افراد دارای اختلال شخصیت مرزی به حساب می آید.
بر این اساس، این افراد در مواقع عصبانیت و خشم دچار مشکل شده و قادر به کنترل و مدیریت خشم خود نیستند. ناگفته نماند که شخصیت های مرزی، در مواقع عصبانیت همانند دیگران ممکن است داد و هوار به راه انداخته یا حتی وارد درگیری های فیزیکی شوند. دست گذاشتن بر روی نقاط ضعف افراد دارای اختلال شخصیت مرزی مانند تنها شدن یا طرد شدن، سبب فوران شدن آتش فشان خشم آنها می گردد. شایان ذکر است که این افراد در اغلب مواقع و پس از فوران خشم، دچار عذاب وجدان و شرمندگی می شوند. داشتن هویت بی ثبات و نامتعادل، داشتن حس ناامیدی و پوچی مفرط، عمل کردن بدون قصد و فکر، تهاجمی رفتار کردن، بی ثبات بودن در همه تصمیم ها و رفتارها، از دیگر ویژگی های قابل توجه اختلال شخصیت مرزی قلمداد می گردد.
اختلال شخصیت مرزی و ازدواج
در مقوله اختلال شخصیت مرزی و ازدواج، باید عنوان نمود که از جمله روابط چالش برانگیز برای افراد، ازدواج با فرد دارای اختلال شخصیت مرزی می باشد. در این حالت، شخصیت مرزی، خصوصاً در اوایل آشنایی بسیار هیجان زده و هیجانی رفتار نموده و از طرف مقابل خود یک بت ساخته به گونه ای برای طرف مقابل این تصور پیش می آید که فرد رویایی زندگی او می باشد. ناگفته نماند که نوع رفتار و واکنش های فرد مبتلا به اختلال شخصیت های مرزی، با توجه به خصوصیات شخصی و فردی با تفاوت هایی همراه می باشد. در مقوله اختلال شخصیت مرزی و ازدواج، به طور معمول، شخصیت های مرزی علاوه بر بی ثباتی و غیر قابل پیش بینی بودن، خلق و خوهای آنها نیز با نوسان شدید همراه است.
افراد دارای اختلال شخصیت مرزی در مواقعی با طرف مقابل خود مانند پرنسس رفتار نموده و برای خوشحال کردن طرف مقابل سنگ تمام می گذارند. حتی امکان دارد فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، طرف خود را به گران ترین رستوران موجود در شهر دعوت نموده یا حتی گردنبندی گران قیمت برای او بخرد. در آن روی سکه و در روز بعد، شخصیت مرزی، طرف مقابل خود را به باد انتقاد گرفته و نه تنها ارزش و احترامی برای او قائل نیست، بلکه از آن عشق و علاقه سوزان هم اثری دیده نمی شود.
در مقوله اختلال شخصیت مرزی و ازدواج، ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که افراد دارای مشکل شخصیت مرزی، رفتارهای پر خطری مانند رانندگی خطرناک، از خود نشان می دهند. از آنجایی که در مقوله ازدواج، پایداری و ثبات روابط میان زن و شوهر از مؤلفه های اساسی به شمار می رود، افراد دارای اختلال شخصیت مرزی، از روابطی آشفته و بی ثبات برخوردار می باشند. بر این اساس، برای ازدواج با افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، استفاده از خدمات مشاوره، بیش از پیش لازم و ضروری می شود.
اختلال شخصیت مرزی و طلاق
در باب اختلال شخصیت مرزی و طلاق، باید ابراز نمود که زندگی با فرد دارای اختلال شخصیت مرزی کار ساده و آسانی نمی باشد. بی ثباتی، تنش، بی انگیزگی، خشم، ناامیدی و بی احساسی فرد دارای اختلال شخصیت های مرزی، زمینه لازم و مناسب برای فروپاشی زندگی زناشویی را فراهم می آورد. عشق و علاقه زوجین به یکدیگر، به ویژه در شرایط سخت و دشوار زندگی، می تواند چراغ راه و راهنمای آنها برای عبور از مسیر سرد و تاریک مشکلات و معضلات ریز و درشت باشد.
چنانچه این عشق و علاقه از فاکتور پایداری و ثبات برخوردار نباشد، دیر یا زود بستر مناسب برای متزلزل ساختن و ویران کردن پایه های زندگی مشترک را مهیا می سازد. در مقوله اختلال شخصیت مرزی و طلاق، باید عنوان نمود که بی ثباتی و عدم ثبات در روابط، مشخصه بارز و برجسته افراد مبتلا به عارضه شخصیت مرزی به شمار می رود. بر همین اساس، شخصیت های مرزی، از مهم ترین فاکتور برای تداوم و ادامه زندگی مشترک برخوردار نیستند. در باب اختلال شخصیت مرزی و طلاق، ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که افراد دارای اختلال شخصیت مرزی، از نظر اخلاق و رفتار همانند ابر بهار می مانند. بر این اساس، در یک لحظه در قامت عاشق ترین فرد روی کره زمین جلوه می نمایند و در لحظه دیگر در شمایل یک فرد بی احساس، ناامید و بی انگیزه ظاهر می شوند.
از آنجایی که افراد برای بودن در کنار هم برای یک عمر، تن به ازدواج می دهند، ثبات و پایداری در این زمینه، از درجه اهمیت و ارزش بسیار بالایی برخوردار می باشد. در مقوله اختلال شخصیت مرزی و طلاق، عدم ثبات فرد دارای اختلال شخصیت مرزی، زندگی مشترک را به سمت طلاق و جدایی سوق می دهد. بر همین اساس، استفاده از مشاوره متخصصان این امر می تواند مؤثر و تاثیر گذار باشد.
راه درمان اختلال شخصیت مرزی
وارد شدن از راه درمان اختلال شخصیت مرزی، برای غلبه بر این اختلال راهکار مناسب و تاثیر گذاری محسوب می شود. از جمله راه درمان اختلال شخصیت مرزی، می توان به روش دارو درمانی اشاره نمود. بر این اساس، به منظور کنترل و مدیریت علائم اختلال شخصیت مرزی، از داروهای ضد افسردگی، ضد جنون و داروهای ثابت کننده خلق و خو استفاده به عمل می آید. به علت عدم ثبات و نوسان در خلق و خو افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، داروهای ثابت کننده خلق و خو تجویز می گردد.
لازم به ذکر است که دارو درمانی در روند بهبود نشانه های شخصیت مرزی تاثیر گذار هستند، اما این امر به معنای درمان خود اختلال نمی باشد. روان درمانی و مشاوره روانشناسی، دیگر راه درمان اختلال شخصیت مرزی محسوب می شود. این روش درمان در ابتدا توسط روانشناس بالینی مورد استفاده قرار می گیرد. در وهله بعدی توسط روانپزشک صورت می پذیرد. از روش های درمانی روان شناختی، برای درمان اختلال شخصیت مرزی می توان به DBT یا درمان رفتاری مبتنی بر گفتگو، TFP یا روان درمانی مبتنی بر انتقال شخصیت مرزی، MBT یا روش درمانی مبتنی بر ذهن سازی فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی و طرحواره درمانی متمرکز بر شخصیت مرزی، اشاره نمود.
DBT به عنوان راه درمان اختلال شخصیت مرزی، فراگیری روش های مدیریت احساسات، بهبود روابط و کنترل اضطراب می باشد. TFP به عنوان روش غیر دارویی درمان شخصیت مرزی، درک کردن مشکلات فردی و احساسات بیمار در پرتو کمک درمانگر و به وسیله رشد و بهبود روابط محسوب می شود. روش MBT بر پایه صحبت کردن در مورد احساسات و افکار فرد دارای اختلال شخصیت مرزی به منظور ایجاد یک دیدگاه جایگزین می باشد. روش طرحواره درمانی، مبتنی بر شناسایی الگوهای منفی و جایگزینی الگوهای مثبت به منظور بهبود کیفیت زندگی می باشد.
اهداف راهکارهای درمانی اختلال شخصیت مرزی
بدون تردید، اهداف درمانی در نظر گرفته شده برای طیف مختلف اختلالات، از جمله اختلال شخصیت مرزی، مبتنی بر بهبود سطح کیفی زندگی فرد و رها شدن او از نشانه ها و علائم اختلالات می باشد. یکی از اهداف درمانی مهم اختلال شخصیت های مرزی غلبه کردن بر مشکلات و معضلات عاطفی ایجاد شده نشأت گرفته از شخصیت مرزی نظیر خشم، اضطراب و افسردگی به شمار می رود. بهبود و ارتقای سلامت جسمی، فراگیری شیوه زندگی کردن، به انضمام درک کردن دیگران، خلق روابط و تعاملات فردی مطلوب تر و برخورداری از یک زندگی هدفمند به منظور ارتقای شخصیت خود، از دیگر هدف های درمانی قابل توجه اختلال شخصیت مرزی تلقی می گردد.
ناگفته نماند که درمان شخصیت های مرزی مستلزم استفاده از یک روانشناس متبحر و دارای مهارت کافی می باشد. به همین جهت، روان درمانی صحیح علاوه بر کمک به شخصیت های مرزی، به منظور آگاهی بیشتر از هیجانات و باورهای خود، کنترل و مدیریت بر این هیجانات را امکان پذیر می سازد. بر اساس تحقیقات صورت گرفته، اگرچه اختلال شخصیت مرزی به صورت کامل ریشه کن نمی شود، اما روان درمانی مناسب و صحیح، برای کنترل و مدیریت هیجانات و برطرف کردن مشکلات فرد مبتلا کمک شایانی می نماید.
لینک کوتاه:
واقعا سایتتون عالی ممنون از کمکتون ????????????????????????